ภูมิสารสนเทศศาสตร์ (Geoinformatics) ตามคณะกรรมการจัดทำพจนานุกรมศัพท์ภูมิศาสตร์ (2549) ได้อธิบายคำว่า ภูมิสารสนเทศศาสตร์ หมายถึง ศาสตร์สนเทศที่เน้นบูรณาการของเทคโนโลยีทางด้านการสำรวจ การทำแผนที่และการวิเคราะห์ข้อมูลทางพื้นที่เข้าด้วยกัน เพื่อศึกษาเกี่ยวกับโลก ได้แก่ เทคโนโลยีระบบกำหนดตำแหน่งบนโลก การรับรู้จากระยะไกล และระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์
ส่วนเทคโนโลยีภูมิสารสนเทศเกิดจากการบูรณาการเทคโนโลยีการรู้ทางไกล (Remote Sensing – RS ) ระบบกำหนดตำแน่งบนโลก (Global Positioning System – GPS) และสารสนเทศภูมิศาสตร์ (Geographic Information Systems: GIS) หรือเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า เทคโนโลยี3s มีรายละเอียดดังต่อนี้
เทคโนโลยี3s การรับรู้จากระยะไกล (Remote Sensing – RS )
ข่าว เทคโนโลยี ต่างประเทศ คำศัพท์ ความหมายและคำจำกัดความ การสำรวจระยะไกล (สุรชัย, 2546) อธิบายถึงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีในการรับข้อมูลเกี่ยวกับวัตถุ พื้นที่ หรือปรากฏการณ์จากอุปกรณ์บันทึกโดยไม่ต้องสัมผัสวัตถุตามคุณสมบัติของมันที่เพิ่มขึ้น คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าให้บริการนักธรณีวิทยา นักปฐพีวิทยา นักสิ่งแวดล้อม และนักนิเวศวิทยา โดยเป็นเครื่องมือในการรับข้อมูลสามประเภท: สเปกตรัม เชิงพื้นที่ และชั่วขณะ สามารถใช้ประโยชน์จากการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและการตรวจสอบการใช้ที่ดิน ข้อมูลภาพถ่ายจากดาวเทียมสำรวจทรัพยากรดินที่ใช้ในการติดตาม ทรัพยากรธรรมชาติ ทรัพยากรที่มนุษย์สร้างขึ้น
- การรับรู้จากระยะไกล (Resmote Sensing) ปัจจุบันนำมาใช้ติดตามทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมหรือ เหตุการณ์ภัยพิบัติทางธรรมชาติ เช่า อุทุกภัย วาตภัย ไฟป่า และภัยพิบัติที่มนุษย์ได้สร้างขึ้น เช่น วินาศกรรม ซึ่งเมื่อเกิดเหตุการณ์เหล่านี้แล้วเทคนิค Resmote Sensing จะสามารถติดตามผลได้อย่างดี
- การนำระบบสำรวจข้อมูลระยะไกลมาประยุกต์ใช้ในประเทศไทย ปัจจุบันพบว่า มีอยู่ในสาขาต่างๆ เช่น ด้านป่าไม้ การเกษตร อุทกภัยวิทยาและแหล่งน้ำ การใช้ที่ดินและสิ่งปกคลุมดิน ธรณีวิทยา และธรณี สัณฐาน ด้านสมุทรศาสตร์และทรัพยากรชายฝั่ง ด้านการทำแผนที่ ภัยธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม ข้อมูล ผลลัพธ์ที่ได้จากระบบสำรวจข้อมูลระยะไกลมักถูกนำไปผสมผสานกับระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์เพื่อเป็น ปัจจัยหนึ่งที่ใช้ในการสร้างแบบจำลองเพี่อการวิเคราะห์ด้านสิ่งแวดล้อม เป็นต้น
ระบบกำหนดตำแหน่งบนโลก (Global Positioning System – GPS)
เทคโนโลยี3s เป็นระบบนำร่องโดยอาศัย คลื่นวิทยุ และรหัสที่ส่งมาจากดาวเทียม NAVSTAR (NAVigation Satellite Timing and Ranging ) จำนวน 24 ดวงที่โคจรอยู่เหนือพื้นโลก สามารถใช้ในการหาตำแหน่งบนพื้นโลกได้ตลอด 24 ชั่วโมง ทุกๆ จุดบน ผิวโลก ในทศวรรษที่ผ่านมา เทคโนโลยีด้านการสำรวจรังวัดด้วยดาวเทียม GPS มีการพัฒนาอย่างรวดเร็ว หลังจากเปิดให้บริการ 24 ชั่วโมงในปี พ.ศ 2536 และมีการประยุกต์ใช้อย่างกว้างขวาง
ปัจจุบัน เครื่องรับสัญญาณดาวเทียม GPS ได้รับการพัฒนาอย่างรวดเร็ว และมีขนาดเล็กลง ราคาถูกลง และมีประสิทธิภาพมากขึ้น ขณะนี้มีการผลิตเครื่องรับติดตั้งร่วมกับอุปกรณ์อื่นๆ เช่น นาฬิกาดาต้า โทรศัพท์มือถือ เป็นต้น ระบบนำทางในรถยนต์และพัฒนาขึ้นเพื่อใช้ในอาคารหรือในที่ที่สัญญาณดาวเทียมถูกปิดกั้น Global Positioning System (GPS) ประกอบด้วยสามส่วนหลัก: ส่วนอวกาศ ส่วนควบคุม และส่วนผู้ใช้ ออกแบบและสร้างโดยกองทัพสหรัฐอเมริกาเพื่อใช้ในการนำทาง ข้อดีของ GPS คือ:
หาตำแหน่งใดๆ บนพื้นโลกได้ 24 ชั่วโมง
- การนำทางจากที่หนึ่งไปที่อื่นๆได้ตามต้องการ
- การติดตามการเคลื่อนที่ของคน และสิ่งของต่างๆ
- การทำแผนที่ต่างๆ
- การวัดเวลาที่เวลาที่เที่ยงตรงที่สุด
ผู้ที่นำไปประยุกต์ใช้ในการทำงานแผนที่ต่างๆ จะได้ผลลัพธ์ของการกำหนดตำแหน่งออกมา 3 รูปแบบ คือ จุดตำแหน่ง (Waypoints) เส้นทางการเคลื่อนที่ (Tracks) และเส้นเชื่อมโยงจุดตำแหน่ง (Routes)
ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ (Geographic Information Systems – GIS )
เทคโนโลยี ต่างประเทศ ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ เป็นเครื่องมือที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพื้นที่ (Spatial Data) โดย ข้อมูลลักษณะต่างๆ ในพื้นที่ที่ทำการศึกษา จะถูกนำมาจัดให้อยู่ในรูปแบบที่มีความสัมพันธ์ เชื่อมโยงกัน และกันซึ่งจะขึ้นอยู่กับชนิดและรายละเอียดของข้อมูลนั้นๆ เพื่อผลลัพธ์ที่ดีที่สุดตามต้องการ ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ จะอ้างอิงจากระบบพิกัดภูมิศาสตร์ขององค์ประกอบข้อมูลเชิงพื้นที่ของ พื้นผิวโลก (Graphic หรือ Feature) ภูมิประเทศ (Features) อาจจะถูกแบ่งออกเป็นหลายชั้นข้อมูล (Layers) ที่จัดเก็บข้อมูลเชิงคุณลักษณะ (Attribute data) ที่บรรยายถึงรูปร่างลักษณะของข้อมูลเชิงพื้นที่บนแผนที่ ข้อมูลเชิงคุณลักษณะเหล่านี้จะจัดเก็บในรูปแบบฐานข้อมูลซึ่งจะแยกออกจากข้อมูลเชิงพื้นที่ แต่ยังคงมี ความสัมพันธ์เชื่อมโยงกัน และสามารถตรวจสอบข้อมูลได้ทั้งข้อมูลเชิงพื้นที่และข้อมูลเชิงคุณลักษณะ ในเวลาเดียวกัน
ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์จะช่วยให้ผู้ใช้ค้นหาข้อมูลเชิงคุณลักษณะและสัมพันธ์กันกับข้อมูล เชิงพื้นที่ ดังนั้นระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์สามารถรวมข้อมูลเชิงพื้นที่และข้อมูลชนิดอื่นๆ เข้าด้วยกัน เพื่อสร้างแผนที่ รายงาน จัดเก็บบันทึก และอธิบายข้อมูลอ้างอิงตำแหน่งที่ตั้งเพื่อใช้ในการวางแผนอย่าง มีระบบ
เทคโนโลยีชีวภาพ (Biotechnology) คืออะไร
เทคโนโลยีชีวภาพ คือ เทคโนโลยีที่เกี่ยวข้องกับสิ่งมีชีวิต การใช้การผลิต เพื่อให้เข้าใจตรงกัน เรามีเทคโนโลยีประเภทนี้มานานแล้วในบ้านของเรา น้ำปลา ซอสถั่วเหลือง การหมักอาหาร และการหมักสาเกล้วนเป็นเทคโนโลยีชีวภาพแบบดั้งเดิม เช่นเดียวกับการปรับปรุงพันธุ์พืชโดยไม่ต้องติดต่อกับประเทศตะวันตก การใช้สัตว์เพื่อผลิตผลิตภัณฑ์ต่างๆ มากขึ้น ปรับปรุงคุณภาพและใช้สมุนไพรเพื่อรักษาโรคและบำรุงสุขภาพถือได้ว่าเป็นเทคโนโลยีชีวภาพแบบดั้งเดิม เมื่อพูดถึง เรามักจะหมายถึงเทคโนโลยีสมัยใหม่ที่มีพื้นฐานมาจากวิทยาศาสตร์ ประกอบด้วยหลายพื้นที่ การผสมผสานระหว่างชีววิทยา เคมี และวิศวกรรม ซึ่งบางครั้งเรียกว่าความรู้แบบสหวิทยาการนั้นเป็นพื้นฐานของสิ่งมีชีวิตที่มีประโยชน์ ตั้งแต่การขยายตัวและการปรับแต่งสิ่งมีชีวิตทั้งหมด การแปรรูปผลิตภัณฑ์ชีวภาพ อาหารหรือยา? รวมถึงกระบวนการที่ใช้ในการแปรรูปผลิตภัณฑ์ดังกล่าว. กระบวนการที่สิ่งมีชีวิตใช้ เช่น ในระดับโรงงาน การใช้ของเสีย เช่น จุลินทรีย์และปุ๋ยในการบำบัดน้ำเสีย
ในช่วง 20 ปีที่ผ่านมา วิทยาศาสตร์แห่งชีวิตที่เราเรียกว่าอณูชีววิทยาได้ช่วยให้เราเข้าใจกลไกของการงอกใหม่และการดำรงอยู่ของสิ่งมีชีวิตอย่างลึกซึ้ง จากความเข้าใจนี้ เราสามารถเปลี่ยนลักษณะทางพันธุกรรมได้ ฮอร์โมนหรือโปรตีนของมนุษย์ที่ใช้เป็นสิ่งมีชีวิต ยาที่ง่ายกว่าและดีกว่าในการผลิตในระดับอุตสาหกรรม จะต้องได้มาจากเลือดสัตว์หรือมนุษย์ วันนี้เราสามารถเพิ่มลักษณะทางพันธุกรรมให้กับพืชและสัตว์ การสร้างพืชที่สามารถต้านทานแมลงศัตรูพืชและสัตว์ที่ผลิตวัคซีนในน้ำนมได้นั้นสามารถเปลี่ยน genotype ของสิ่งมีชีวิตนี้ได้ พันธุวิศวกรรม ทั้งหมดทำโดยการแก้ไขยีน